Bazen Excel kullanırken kendimizi sürekli aynı şeyleri tekrar tekrar yaparken buluruz. Aynı tablo yapılarını ve aynı formülleri sıfırdan yazmak bir süre sonra sıkmaya başlayacaktır.
Sihirli bir çubuk olduğunu düşünelim; Çubuğu salladığımızda her şeyin otomatik olarak çalıştığını, sıkıcı işlerin bir anda hallolduğu bir dünya ne kadar güzel olurdu değil mi?
Excel Makroları işte bu sihirli çubuğun ta kendisidir.
Peki gözünü korkutan bu konuyu öğrenmek ne kadar sürer diye soracak olursan cevabım 10 dakika olacaktır. Uzun mu? Tabii ki değil 🙂
Makro Nedir?
Makro, excelde sürekli yaptığımız işleri otomatik olarak yapmamıza imkan sağlayan programcıklardır. Excelde makrolar standart işleri bir sefer kaydedip, daha sonra istediğimiz zaman kısayol tuşları ya da kendimizin eklediği bir düğme veya bir kontrol aracılığıyla çalıştırabilmemize yaramaktadır.
Excel Makrolarını kullanmaya başlamadan önce yapmamız gereken öncelikle geliştirici özelliğini aktif etmek olacaktır.
Birinci Adım: Seçeneklerde Geliştirici Özelliğini Açmak
Bunun için dosya menüsüne tıklayarak Seçenekler ekranını açalım:
Şeridi Özelleştir bölümünü seçip, Geliştirici özelliğini aktif edin. Excel’in ilk kurulumunda bu özellik aktif halde bulunmamaktadır.
Tamam dediğimiz zaman Excel’in ana menüsüne Geliştirici isimli yeni bir bölüm eklenecektir, Geliştirici menüsüne tıklayarak ilgili komutları bulalım:
Excel’de makroları bu şekilde aktif etmiş olursun.
Artık makronun nasıl çalıştığını ve ne işe yaradığına bakalım. Makro yazmayı öğrenmenin en güzel yolu bir örnek üzerinden gitmek.
Her gün yaptığımız bir excel tablosu var. İşletmemizde çalışan personelin, haftalık satış adedini ve mesai saatlerini gün gün gösteren bir tablomuz var. Yapısına gelecek olursak, satış personelin haftalık kaç ürün sattığı ve gün gün kaç saat çalıştığı bilgisini tutuyoruz.
Örnek excel tablomuz haftanın her pazartesi günü hazırlanıyor. Haftanın başlangıç ve bitiş günleri bir formül ile hesaplanıyor.
Böyle bir tabloyu her hafta sıfırdan oluşturmak angarya olacağı için makro kullanarak otomatize edeceğiz.
İkinci Adım: Geliştirici Bölümüne Giderek Makro Kaydet Komutunu Çalıştırmak
Makro Kaydet düğmesine tıklayınca çıkan diyalog ekranında makromuzla ilgili bilgileri girelim:
Makro adı için kendi istediğimiz bir ad veriyoruz. Kısayol tuşu olarak Ctrl+a tuş kombinasyonunu veriyorum. Ctrl ve a tuşlarına aynı anda bastığımda makro otomatik olarak devreye girecek.
Makronun saklanacağı yer olarak, Bu Çalışma Kitabı olarak seçiyorum. Böylece söz konusu makro sadece üzerinde çalıştığımız çalışma kitabında çalışacaktır. Bu değer için farklı seçenekleri de düşünebilirsiniz.
Eğer başka excel dosyalarda da makromun çalışmasını istiyorsam, Kişisel Makro Çalışma Kitabı seçeneğini işaretlemeliyim.
Yeni bir excel çalışma kitabında çalışması için de Yeni Çalışma Kitabı seçeneğini işaretleyebilirim.
Üçüncü Adım: İstediğimiz Şekilde Excel Tablosunda Değişiklikler Yapmak
Tamam dedikten sonra artık excel bizim yaptığımız hareketleri yani fare tıklamalarını, klavye ile yazdıklarımızı kaydetmeye başlayacaktır. Kaydetmeye başladığını iki şekilde anlayabiliriz.
Makro Kaydet ifadesi, Kaydı Durdur ifadesini dönüşmüş olur. Diğer bir değişiklik de sol alttaki durum çubuğunda koyu renkli, kare bir şekil ortaya çıkar.
Dördüncü Adım: Kaydı Durdurmak
Excel dosyamızda istediğimiz değişiklikleri yaptıktan sonra da kaydı durdur düğmesine tıklarız.
Böylece makromuzu kaydetmiş oluruz. Artık makromuzu istediğimiz zaman çalıştırabiliriz. Bunun için yapmamız gereken tek şey Ctrl ve a kısayol tuşlarına basmak olacaktır.
Beşinci Adım: Excel Dosyasını Uygun Formatta Kaydetmek
Bu şekilde makromuzu oluşturduktan sonra artık daha önce yapmış olduğumuz gibi xslx uzantısı ile kaydedemeyiz. Kaydedersek ne olur? Çok basit. Makromuzu kaybetmiş oluruz. Bu yüzden çalışma kitabını Makro İçerebilen Excel Çalışma Kitabı olarak kaydetmeliyiz:
BONUS: Kısayol Tuşunu Kullanmadan Makroyu Çalıştırmak
Makro çalıştırmanın tek yolu kısayol tuşlarını kullanmak değil. Başka türlü de çalıştırabilirsin.
Kendi düğmemizi oluşturup, düğmeye tıkladığımızda çalışmasını sağlayalım.
Ekle Menüsünden köşeleri yuvarlatılmış bir dikdörten şekli ekleyelim. Bu şekil bizim düğmemiz olsun. Şekile sağ tıklayarak, oluşturduğumuz makroyu atayalım:
Listede çıkan makrolardan birisini atadığımız zaman artık, makro çalıştıran düğmemiz hazır olmuş olacaktır:
Kaydettiğin Makroları Toplu Halde Görmek İstersen
Kaydettiğimiz makroları görmek istersen, Makrolar (Alt + F8) komutunu çalıştırmalısın:
Gelen diyalog ekranında, ister makroyu çalıştırabilir, ister düzenleyebilirsin. Bu ekranda kaydetmiş olduğun makro ile ilgili seçenekleri değiştirebilirsin. Örneğin kısayol tuşlarını değiştirmek istersen, bu ekranda seçenekler düğmesine tıklamalısın:
Örneğimiz için oluşturmuş olduğumuz Makro3 isimli makroyu listede görebiliriz.
Makroların Korkunç İçyüzü 🙂
Excel bizim için Makro oluşturmuş oldu. Aslında excelin yapmış olduğu bizim için VBA kodu oluşturmaktı. Vba basic tabanlı bir dildir. Visual Basic dilini bilenler için aynı sözdizimi kurallarına sahip bir dildir. Tek farkı ofis uygulamalarına yönelik olmasıdır.
VBA, Visual Basic For Applications kelimelerinin kısaltmasıdır.
Vba excelin arka planda kullanmış olduğu yazılım dilidir. Excel bizim fare tıklamaları ve klavye ile yapmış olduğu hareketleri kaydederken bir vba kodu oluşturur. Excelin bizim için oluşturduğu kodu görmek istersek, tek yapmamız gereken bir önceki resimde göstermiş olduğum Makrolar (Alt + F8) listesindeki bulunan Düzenle komutunu çalıştırmak olacaktır.
Düzenle tuşuna tıkladığımızda, Microsoft Visual Basic for Applications editör ekranı açılacaktır. Bu ekranda aslında oluşturduğumuz makronun ne olduğunu kod olarak görürüz:
Peki makro kaydet demeden kendimiz vba kodu yazabilir miyiz? Evet yazabiliriz. Yazmak için Vba dilini öğrenmemiz gerekecektir. Vba hakkında daha detaylı bir yazı hazırlayacağım.
Sonuç
Yazıda makro’nun ne demek olduğunu ve işlerimizi nasıl kolaylaştırdığını en önemlisi zaman kazandırdığını görmüş olduk. Ardından da beş kolay adımda nasıl makro oluşturup kaydedebileceğimizi gördük.
Excel ve diğer ofis uygulamalarında kullanabileceğimiz Vba yani visual basic for applications diline de değinerek yazımızı tamamlamış olduk. Kendini kutlayabilirsin 🙂
Excel sihirbazıyım diyebilmek için 7 temel excel formülünü öğrenmeye ne dersin?